BlockChain Nedir?

Hayatımızda teknolojik gelişim önemli, her anımızda gerekli olan verileri tutan aracı hizmet sağlayıcılar var. Bilgisayarlar,Telefonlar,Tabletler, kitaplar vs. aslında hep veriyi bir sonraki evreye geçirmek için araçsallaştılar. Bu verileri de devletlerin kurumlarında, kütüphanelerinde, hizmet firmalarında bu hizmeti veren aracı servis sağlayıcılar da sakladık. Bütün verileri de bu bilgisayara yükledik. Böyle olunca devletlerin, kurumların, insanların elindeki bilgileri birden fazla olan bilgisayarlarda kayıt altına aldık. Veriler yaşamımızı daha da kolaylaştırdı. Mobil uygulamalar, E-devletler, Bankalar bu veriyi saklayarak ve koruyarak yönetmemizi sağladı. Şimdi ise bilgisayar ve internetin ucuzlaması ile artık teknoloji bize veriyi bütün bilgisayarlarda özgürce tutabileceğimizi söylüyor. Bu sisteme de BlockChain dağıtık kayıt defteri diyoruz.

Teknolojinin gelişmesi sonucu artık veriyi merkezi sistemlere kaydetmek zorunda değiliz. İstediğimiz her veri kümesinin dilediğimiz sayıda kopyasını çoğaltarak ve bu kopyaları dağıtarak saklamamız mümkün. Zira çok yüksek hızlı iletişim ağlarına sahibiz. Bu da, Blockchain dünyasına giriş için gerekli olan birinci aşamayı bizlere sunuyor.

BlockChain olarak detayına indiğimizde Blockchain şifrelenmiş işlem takibi sağlayan dağıtık veri kayıt sistemidir. Bir veri tabanı değildir çünkü kaydedilen veri bir daha değiştirilemez veya silinemez. Bu özelliği; verilerin biriktirildikleri blokları tıpkı bir zincir gibi, birbirlerine şifreleme algoritmaları ile bağlayarak saklaması ve bu zincirin birçok kişiyle dağıtık olarak paylaşılmasıdır.

Blockchain değiştirilemez, manipüle edilemez ve bu teknolojiyi bu kadar büyük yapan asıl olay ise merkezi bir otoriteye ihtiyaç duymamasıdır. Bu işlemlerin deftere kaydı ve ağa yayılması tamamen demokratik bir biçimde ağ üzerindeki bilgisayarlar tarafından yapılır. Ne kadar çok bilgisayar bu ağa katılım sağlar ise, sistemin güvenilirliğini o derecede arttıracaktır.

                Merkezi Ağ                                     Çok Merkezli Ağ                                          Dağıtık Ağ

Resim-1

BlackChain Teknolojisi Nereden Gelmekte?

Resim-2

Blockchain 2008–2009 yılları arasında Satashi Nakamoto’nun kişi ya da kişiler para transferi teknolojisini şifreleme ile birleştirdi ve tek bir otoriteye bağlı kalmaksızın, o otoritenin sağladığı güvenin yerini makinelerin aldığı bir yapı oluşturarak adeta bir devrim yarattı. Bu devrim ile işlemlerin arasında yer alan güven esasına dayalı dijital varlığın transferini gerçekleştirip banka gibi kurumların otoritesini kaldırmış oldu.

BlockChain Nasıl Çalışır?

BlockChain sistemi dijital bir varlığın bir kişiden başka bir kişiye geçmesini sağlamaktadır. Şöyle bir senaryomuz olsun bir miktar Dijital param var. Malum popüler olması sebebiyle. Daha önce bahsettiğim gibi bütün Blockchain işlemleri aynı şekilde tüm makineler tarafından tutuluyor. Dolayısıyla sistemdeki bütün makineler dijital paranın bende olduğunu biliyor paraya nasıl sahip olduğumu ise aşağıda anlatacağım işlem sonucunda sizde öğrenebileceksiniz.

Şimdi ben bu parayı Ali’ye göndereceğim. Blockchain ağı üzerinde makinelere diyorum ki; ben şu kadar dijital parayı Ali’ye gönderiyorum. Sistemde “ben” diye bahsettiğim bana ait bir Transaction adresidir. Ali’de de aynı şekilde bir Transaction adresi var. Dolayısı ile diyorum ki, “Ben, bu Transaction adresin sahibi kişiye şu adrese bu kadar parayı gönderiyorum.

İlk yapılan işlemi sisteme kendi Özel Anahtarım ile kaydediyorum. Böylece herkes bu paranın bana ait olduğunu anlıyor. İkinci yapılan işlem ise, Ali’nin Genel Anahtarını kaydediyorum. Böylece herkes paranın Ali’ye gittiğini de anlıyor ve bu parayı sadece Ali kullanabilir, çünkü bu Genel Anahtara karşılık gelen Özel Anahtar sadece Ali’de var.

Eğer Ali bu parayı daha sonra Mustafa’ya göndermek isterse, aynı şekilde kendi Özel Anahtarını kullandığında sistem bakacak bu para zamanında Ali’nin Genel Anahtarı kullanılarak gönderilmişti, yani Ali’nin malı, şimdi Ali Özel Anahtarını kullanarak bu malın kendi sahipliğini ve Mustafa’ya Genel Anahtarını kullanarak bu sahipliğin Mustafa’ya geçtiğini söylüyor, o zaman yapalım bu transferi ve kısa sürede tamamlanacaktır.

Resim-3

Başlangıç Bloğu (Genesis) kaydından sonra tüm yeni blokların, bir önceki bloğun dijital imzasını içerecek şekilde sırası ile birbirini takip ettiği yapı örneğidir.

BlockChain Teknolojisinin faydaları;

Diğer veritabanı teknolojilerinden farkı standart veritabanlarından birden çok aktörü bir ekosistem içerisinden veri girişi yapabildiği ortak ağ alanı olarak gören dağınık yapıda, güvenli bir sistem olmasıdır.

Teknolojinin Güven temin etme felsefesi vardır. Daha açık ifade etmek gerekirse “teknolojik güven sağlamak” kaygısı ile tasarlanmıştır.

BlockChain teknolojisinin temel unsurları;

• Konsorsiyum verinin ancak tüm aktörler tarafından onaylanarak kabul edilir olması
  
  
• İlişkisel Veri her yeni eklenen verinin bir önceki ile ilişkili şekilde birbirine bağlı olması
  
  
• Dağıtık Mimari Veri tabanının birden çok noktada saklanacak şekilde tasarlanmış̧ olması
  
  
• Şifreleme (Hash Function) Kriptografi yardımıyla sistem aktör ve işlemlerine özel fonksiyonlarla benzersiz kimlikler üretilmesi
  
  
• Akıllı Kontrat Taraflarca anlaşmaya varılan şartların kodlanarak belirli koşullar sağlandığında belirtilen işlemleri tetiklemek üzere kullanımı
  
  

Birçok farklı sektörde farklı büyüklükte firmalar arası ve regülasyon tarafında hem süreçlerini hızlandırabilecek hem de karşılıklı güveni sağlayabilecek bir altyapı sunan BlokCahin teknolojisi ilerleyen dönemde önemli unsurlardan birini olacaktır.

Bir sonraki makalemde Blockchain şifrelemesi nasıl çalışır dan bahsedeceğim…